Prompt Engineering – Khi cách hỏi trở thành chìa khóa mở trí tuệ AI

Cuối 2021, nhiều kỹ sư ngồi trước màn hình và nhận ra một điều lạ lùng: cùng một câu hỏi, chỉ cần thay đổi cách diễn đạt, AI sẽ phản hồi hoàn toàn khác. Không còn đơn thuần là viết câu lệnh hay chọn mô hình, mà chính cách đặt câu hỏi quyết định chất lượng phản hồi. Từ đó, một nghề mới ra đời: Prompt Engineer.

Trong các công ty công nghệ, người ta bắt đầu truyền tai nhau: “Muốn AI thông minh thì phải hỏi đúng câu.” Một câu mô tả rõ ràng mục tiêu, ràng buộc ngữ cảnh, phong cách và logic suy luận giúp mô hình kích hoạt đúng ‘miền hiểu biết’. Người làm prompt giống một đạo diễn: phải biết công cụ của mình mạnh ở đâu, yếu ở đâu và phải hướng dẫn nhân vật AI đúng vai.

Cuối năm 2021, phong trào chia sẻ template prompt, cheat sheet bắt đầu lan rộng. Lập trình viên không chỉ học Python hay Transformer nữa, họ học cách kể chuyện với AI. Họ biến yêu cầu kỹ thuật khô cứng thành câu dẫn giàu hình ảnh, giàu hướng dẫn. Prompt Engineering chính là việc dạy AI bằng lời.

Dù chưa có giáo trình chính thống hay tiêu chuẩn nghề nghiệp, nhưng ai cũng thấy tương lai: con người sẽ không viết code cho máy, mà sẽ đối thoại với máy để tạo ra phần mềm. Và kỹ năng đối thoại đó bắt đầu từ 2021.