Pegasus – Khi mô hình học cách tóm tắt như nhà báo

Báo chí cần tóm tắt. Con người cũng cần tóm tắt để sống sót mỗi ngày trong biển thông tin. Nhưng trước 2020, đa phần mô hình tóm tắt vẫn loanh quanh với các kỹ thuật đơn giản: cắt câu, xếp lại theo độ quan trọng. Chúng không biết cách kể lại câu chuyện bằng giọng văn trôi chảy như người thật.

Pegasus của Google chọn cách “dạy mô hình viết lại” thay vì “cắt dán”. Họ giấu đi những câu quan trọng trong bài báo và yêu cầu mô hình tự viết lại phần bị giấu dựa trên toàn bộ văn bản còn lại. Đó chính là kỹ năng của người tóm tắt: đọc xong phải hiểu điều cốt lõi và kể lại bằng lời của mình.

Khi thử nghiệm trên CNN/DailyMail, Pegasus tạo ra những đoạn tóm tắt mượt mà đến mức người đọc đôi khi quên rằng đó là máy. Không hoàn hảo – đôi lúc mô hình quá sáng tạo rồi… sai sự thật. Nhưng Pegasus cho thấy tóm tắt không chỉ là chọn lọc, mà là tư duy lại. Công nghệ dần học được kỹ năng nghề báo.