Hybrids Neuro-Symbolic – Khi AI cố gắng có cả “trí” lẫn “lý”

Có những câu hỏi làm AI bối rối không phải vì khó mà vì… cần suy luận logic. Ví dụ: “Nếu A lớn hơn B và B lớn hơn C, thì A có lớn hơn C không?” Các mô hình thuần thống kê đôi khi nói sai vì chúng học từ dữ liệu nhưng không hiểu quy luật đằng sau. 2021 là năm cộng đồng nhắc lại một giấc mơ cũ: kết hợp trí tuệ học sâu và biểu diễn logic – neuro-symbolic.

Trong các phòng lab, người ta bắt đầu nhìn lại di sản của AI truyền thống: luật, đồ thị tri thức, hệ thống suy luận hình thức. Họ hỏi: “Tại sao không để deep learning học cảm nhận thế giới, còn biểu tượng logic giúp nó lý luận?” Kết quả là những mô hình bắt đầu hiểu quan hệ cha – con, trước – sau, điều kiện – hệ quả một cách ít cảm tính hơn.

Nhưng kết hợp hai thế giới chưa bao giờ dễ. Học sâu thì mơ hồ, logic thì cứng nhắc. Dẫu vậy, năm 2021 chính là điểm cộng hưởng: con người hiểu rằng AI mạnh thật sự phải vừa thông minh vừa có nguyên tắc. Và đó là lúc neuro-symbolic trở lại cuộc đua.