Collaborative Morality – Khi đạo đức trở thành sản phẩm hợp tác giữa trí tuệ người và máy

Trong một công ty bảo hiểm, AI phát hiện lỗ hổng pháp lý có thể giúp doanh nghiệp tiết kiệm hàng triệu. Nó đề xuất: “Hãy thông báo cho khách hàng để họ không bị thiệt.” Ban lãnh đạo sững sờ. Lợi ích ngắn hạn mờ đi trước nhân tính dài hạn.

Collaborative Morality không phải để AI dạy đạo đức cho con người — mà là hai phía cùng soi chiếu, cùng chỉnh sửa giá trị. Có lúc AI nhắc ta điều đúng. Có lúc con người giúp AI hiểu thế nào là tử tế. Đôi khi, tốt nhất là cùng nghi ngờ nhau.

Thật khó chấp nhận khi một cỗ máy nhìn đạo đức sắc bén hơn chúng ta. Nhưng có lẽ điều đau nhất chính là nhận ra: chúng ta biết điều đúng — chỉ là không đủ dũng cảm để chọn nó.